Năm 2012, nhân dịp đưa con gái nhập Trường Đại học Luật TP Hồ Chí Minh, tôi ghé thăm vợ chồng anh Nguyễn Đức Nhẹn, nguyên là Đại đội trưởng của tôi năm xưa. Đến nhà, tôi được chị Huệ, vợ của anh cho biết, anh Nhẹn đã mất từ 5 năm trước. Những ký ức về anh lại ùa về trong tôi.

Tháng 8-1973, tròn 18 tuổi, chàng thanh niên Đặng Kim Quyên lên đường nhập ngũ, mang theo truyền thống quê hương cách mạng Tân Trào (Tuyên Quang), để làm động lực phấn đấu suốt cuộc đời quân ngũ.

Trần Huy Liệu (1901-1969) quê làng Vân Cát, xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định (nay là xã Vụ Bản, tỉnh Ninh Bình), là nhà hoạt động cách mạng, nhà sử học, nhà văn, nhà báo cống hiến trọn đời vì sự nghiệp của Đảng, của dân tộc.

Tháng 5-2023, tôi cùng các thành viên Câu lạc bộ thơ Dương Kinh (TP Hải Phòng) đến thăm và chúc thọ nhà thơ Đặng Nam, tròn 100 tuổi. Cụ đã kể lại cho chúng tôi nghe về những năm tháng làm cách mạng sôi nổi ở Hải Phòng.

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua nhưng ký ức về trận đánh Điểm cao 1433 trong Chiến dịch Z (Chiến dịch Cánh Đồng Chum-Xiêng Khoảng) vẫn vẹn nguyên trong tâm trí cựu chiến binh, Anh hùng LLVT nhân dân Phạm Minh Giám.

Cơn gió lốc của cuộc truy kích địch trên cao nguyên miền Trung cuối tháng 3-1975 đã cuốn chúng tôi về đến đồng bằng Phú Yên. Hai trung đoàn chủ lực của ta nhận nhiệm vụ đánh chiếm thị xã Tuy Hòa. Trung đoàn 9 (Sư đoàn 320) chúng tôi sẽ đánh thị xã từ hướng Nam phía cầu Đà Rằng có đồi Nhạn Tháp.

Tìm đến nhà riêng của cựu chiến binh Dương Tuấn Tựa tại xã Kim Anh, TP Hà Nội, chúng tôi được nghe ông chia sẻ về những năm tháng chiến đấu ở chiến trường Tây Nguyên cùng câu chuyện xúc động giữa ông và đồng đội trong phút giây sinh tử.

Câu chuyện của bà Hồ Thị Chuông, nguyên Trung đội trưởng Trung đội nữ dân quân Hoằng Hải, huyện Hoằng Hóa (nay là xã Hoằng Tiến), tỉnh Thanh Hóa, kể về những năm tháng cùng Trung đội trực chiến trên đỉnh núi Linh Trường, bắn rơi nhiều máy bay Mỹ khiến chúng tôi rất khâm phục.

Trong ký ức của Trung tá Nguyễn Văn Phi, thương binh hạng 3/4, nguyên Phó trung đoàn trưởng về Chính trị Trung đoàn 95, Sư đoàn 325, Quân đoàn 2 (nay thuộc Quân đoàn 12), những ngày chiến đấu ác liệt ở Quảng Trị năm 1972, nhất là khi ông cùng đơn vị đẩy lui 3 đợt tiến công của địch trong một ngày là những kỷ niệm không thể nào quên.

Trong một lần đi khám sức khỏe, Đại tá Ngô Doanh, nguyên Phó hiệu trưởng Trường Quân chính Quân khu Thủ đô (nay là Trường Quân sự Bộ tư lệnh Thủ đô Hà Nội) mới biết trong đầu mình có 3 mảnh đạn. Ông bảo: “Lúc bị thương, tôi chỉ mải làm nhiệm vụ cùng đồng đội, dường như mọi đau đớn tôi đều quên hết”.